Les ruines les plus beaux de la Grèce

Εξωτερική εμφάνιση και εικονογράφηση

Το βιβλίο Les Ruines des plus beaux monuments de la Grèce considérées du côté de l'histoire et du côté de l'architecture. Seconde edition corrigée et augmentee. Tome premier-Τome second έχει διαστάσεις 41 εκ. (πλάτος) x 52 εκ. (ύψος).

Είναι ένα ογκώδες βιβλίο με καφέ, δερμάτινο εξώφυλλο. Χωρίζεται σε 2 μέρη, καθώς ενσωματώνει τους 2 τόμους του έργου.

Περιέχει γκραβούρες και χαλκογραφίες μνημείων της αρχαίας Αθήνας, όπως ήταν τον 18ο αιώνα.

Αρχαία μνημεία σε ένα βιβλίο

Ο εκτενής τίτλος του βιβλίου μεταφράζεται στα Ελληνικά: «Τα πιο όμορφα ερείπια μνημείων της Ελλάδας, εξεταζόμενα από την ιστορική και την αρχιτεκτονική σκοπιά. Δεύτερη έκδοση διορθωμένη και εμπλουτισμένη. Τόμος 1ος-Τόμος 2ος».

Το αντίτυπο είναι η 2η έκδοση του 1770, που περιλαμβάνει διορθώσεις. Τα μνημεία που απεικονίζονται στο έργο χρονολογούνται μέχρι το τέλος του αιώνα του Περικλή.

Μια επιστημονική καταγραφή των ελληνικών μνημείων

Ο Γάλλος αρχιτέκτονας και αρχαιολόγος Julien-David Le Roy έφτασε στην Κωνσταντινούπολη τον Μάιο του 1754 με ένα γαλλικό καράβι. Διέσχισε το Αιγαίο πέλαγος, πέρασε από τη Σμύρνη και τη Δήλο, και κατέληξε στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 1755, όπου και παρέμεινε για λίγους μήνες.

Με τη βοήθεια των κειμένων του Παυσανία και την καθοδήγηση ενός τάγματος Καπουτσίνων, εντόπισε τα ερείπια των αρχαίων μνημείων, τα μέτρησε και κατόπιν τα σχεδίασε. Συνέχισε την έρευνά του στον Πειραιά, το Σούνιο, την Κόρινθο, τον Θορικό και τη Σπάρτη.

Το βιβλίο Les Ruines les plus beaux de la Grece έχει τεράστια επιστημονική αξία. Είναι το 1ο βιβλίο που τεκμηριώνει ιστορικά και αρχιτεκτονικά τα μνημεία της Αθήνας με πολύ πλούσιες σχετικές πληροφορίες.

Ο Le Roy ερεύνησε τα ελληνικά μνημεία σε ένα ευρύ, παγκόσμιο πολιτιστικό πλαίσιο. Στόχος του ήταν το θέμα των εικόνων και η συγκίνηση που προκαλούν να υπερτερεί της καλλιτεχνίας.

Αντίπαλο δέος

Ο Le Roy ήταν αντίπαλος των Βρετανών James Stuart και Nicholas Revett, που μελετούσαν την κλασική Αθήνα από το 1748. Κατόρθωσε να εκδώσει το βιβλίο του το 1758, 4 χρόνια πριν από το βιβλίο των Βρετανών που είχε τίτλο The Antiquities of Athens.

Οι Βρετανοί άσκησαν έντονη κριτική στο βιβλίο. Θεωρούσαν ότι οι απεικονίσεις ήταν ανακριβείς και είχαν φτιαχτεί πρόχειρα. Άλλωστε οι ίδιοι παρέμειναν στην Αθήνα περίπου 3 χρόνια, ενώ ο Le Roy μόλις 3 μήνες.

Πάντως και οι 2 αυτές εκδόσεις, του Γάλλου και των Βρετανών, θεωρούνται πρωτοπόρες για τη νεότερη εποχή, ιδίως όσον αφορά τη γνώση μας για την κλασική Αθήνα.

Η Βιβλιοθήκη της Alpha Bank κατέχει επίσης τον τόμο 1, τον τόμο 2 και τον τόμο 3 της αντίπαλης έκδοσης The Antiquities of Athens των Stuart και Revett.

Τα πλεονεκτήματα του Le Roy

Το βιβλίο του Le Roy είχε ορισμένα πλεονεκτήματα σε σχέση με τους Stuart και Revett:

• Η πρόσβασή του στα αρχαία μνημεία ήταν ευκολότερη, λόγω των καλών σχέσεων μεταξύ της Γαλλίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
• Είχε την υποστήριξη του καλλιτεχνικού κύκλου του Γάλλου καλλιτέχνη Comte de Caylus (1692-1765).
• Επίταξε τους καλύτερους χαράκτες και αρχιτέκτονες για την εικονογράφηση του έργου του. Το έργο απέκτησε σχεδόν εθνική εμβέλεια στην προεπαναστατική Γαλλία.

Ένας πολυπράγμων συγγραφέας

O Julien-David Le Roy (1724/1728-1803) γεννήθηκε στο Παρίσι. Σπούδασε αρχιτεκτονική κοντά στον Jacques-François Blondel και ταξίδεψε στη Ρώμη με υποτροφία της Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής (1751-1754).

Ήταν εκλεγμένο μέλος της American Philosophical Society (Αμερικανική Φιλοσοφική Εταιρεία). Το 1762 έγινε επίσημος ιστορικός της Académie Royale d'Architecture (Βασιλική Ακαδημία Αρχιτεκτονικής της Γαλλίας) και δίδαξε εκεί για 40 χρόνια. Μεταξύ άλλων μελέτησε τους χριστιανικούς ναούς και τα αρχαία πλοία. Μάλιστα, ναυπήγησε ο ίδιος μια τριήρη χωρίς μεγάλη επιτυχία.

Ένα βιβλίο στο πνεύμα της εποχής του: Η Μεγάλη Περιοδεία.

Για μια μακρά περίοδο τον 18ο και τον 19ο αιώνα, νεαροί, εύποροι αριστοκράτες από την Ευρώπη γυρνούσαν την Ελλάδα από άκρη σε άκρη. Τους συνόδευαν φίλοι, υπηρέτες, δάσκαλοι, γιατροί, καλλιτέχνες και επιστήμονες. Η μετακίνηση αυτού του είδους ονομάστηκε «Μεγάλη Περιοδεία» (Grand Tour).

Σε αυτά τα ταξίδια τους στην Ελλάδα οι περιηγητές:

• Παρατηρούσαν τη φύση.
• Θαύμαζαν τα αρχαία ερείπια και μνημεία.
• Έδειχναν  ενδιαφέρον για τις παραδόσεις και τις συμπεριφορές των ντόπιων κατοίκων.
• Εμπνέονταν από την ελληνική φιλοσοφία και γοητεύονταν από την ελληνική μυθολογία.

Στη συνέχεια οι ταξιδιώτες κατέγραφαν τις εντυπώσεις τους και απεικόνιζαν σε σχέδια και ζωγραφικούς πίνακες όσα έβλεπαν. Συχνά όμως προχωρούσαν και στη σύνθεση θεμελιωδών επιστημονικών έργων.

Αρχαία Ελλάδα: Το πρώτο λιμάνι της ευρωπαϊκής ιστορίας

Ο περιηγητισμός ξεκίνησε από την αναζήτηση μιας νέας ευρωπαϊκής ταυτότητας που βασιζόταν στην ουμανιστική παιδεία και τις κλασικές σπουδές. Οι αρχαιολάτρες ταξιδιώτες ακολουθούσαν τα βήματα του Παυσανία, του Ηροδότου, του Πλίνιου κ.ά.

Οι αρχαίοι Έλληνες κατείχαν εξέχουσα θέση, λόγω των αρετών που τους αποδίδονταν. Επιπλέον, ήταν ο πρώτος και κρίσιμος κρίκος στην τριμερή αλυσίδα παρελθόν-παρόν-μέλλον του ευρωπαϊκού ιστορικού συνεχούς.

Οι ποικίλες προσεγγίσεις της αρχαιότητας βασίζονταν στην κοινή αντίληψη ότι η ιστορία είναι προοδευτική και σωρευτική διαδικασία: Το παρελθόν ωθεί το παρόν προς ένα καλύτερο μέλλον.

Η Συλλογή Σπάνιων Βιβλίων της Alpha Bank δεν είναι ανοικτή για το κοινό.

Μπορείτε ωστόσο να επισκέπτεστε τις υπόλοιπες συλλογές της Βιβλιοθήκης της Alpha Bank.