The Antiquities of Athens. Volume the Second

Εξωτερική εμφάνιση και εικονογράφηση

Το βιβλίο The Antiquities of Athens. Volume the Second (Οι αρχαιότητες της Αθήνας. Τόμος 2ος) έχει διαστάσεις 37 εκ. (πλάτος) x 52 εκ. (ύψος). Έχει σκληρόδετο εξώφυλλο με ποικιλόχρωμες διακοσμήσεις και βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση.

Περιλαμβάνει εικόνες της Ακρόπολης των Αθηνών κατά τον 18ο αιώνα. Απεικονίζει τα ανάγλυφα και τα γλυπτά των Προπυλαίων, του Παρθενώνα και του Ερεχθείου.

Κάθε μνημείο συνοδεύεται από λεπτομερείς επεξηγήσεις, χαρακτικό με πανοραμική άποψη, όψεις και τομές, καθώς και σχέδια με λεπτομέρειες των αρχιτεκτονικών του τμημάτων.

Ένα εμβληματικό έργο

Η σημασία του 2ου αυτού τόμου είναι μοναδική, γιατί παρουσιάζει την Ακρόπολη με εξαιρετικά τοπογραφικά σχέδια. Ο τόμος εκδόθηκε με επιμέλεια της χήρας του James Stuart, του ενός από τους 2 συγγραφείς. Η ίδια έγραψε και τον πρόλογο.

Το βιβλίο θεωρείται επάξια το πιο σημαντικό έργο της εποχής του γύρω από την αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική. Ουσιαστικά αναβίωσε όλο το ενδιαφέρον για την κλασική Ελλάδα.

Η Βιβλιοθήκη της Alpha Bank κατέχει επίσης τον τόμο 1 και τον τόμο 3 του έργου.

Μια δημιουργική συνεργασία

Ο αρχιτέκτονας και ζωγράφος James Stuart (1713-1788) άρχισε να ζωγραφίζει από ιδιαίτερα νεαρή ηλικία. Κέρδισε πολλά βραβεία και υποτροφίες, αλλά παράλληλα έκανε διάφορες περίεργες εργασίες για να επιβιώσει.

Ο αρχιτέκτονας και σχεδιαστής Nicholas Revett (1720-1804) συνάντησε τον Stuart το 1742. Τον Απρίλιο του 1748, μετά από μια εκδρομή πεζοπορίας στη Νάπολη, σχεδίασαν την πρόταση για την έκδοση μιας ακριβούς περιγραφής των αρχαιοτήτων της Αθήνας. Την πρόταση χρηματοδότησε η Society of Dilettanti (Εταιρεία των Ενθουσιωδών) στη Ρώμη.

Ο Stuart και ο Revett έφτασαν στην Ελλάδα το φθινόπωρο του 1751 και έμειναν για περίπου 3 χρόνια. Δούλεψαν κυρίως στην Αττική, την Κόρινθο, τη Θεσσαλονίκη και τους Δελφούς. Έκαναν όλη τη δουλειά επιτόπου: Ο Revett μετρούσε τα μνημεία και ο Stuart έκανε τα σχέδια.

Απεικόνισαν τα πάντα με μεγάλη ακρίβεια, ενώ δεν δίστασαν να κάνουν ακόμα και αυτοσχέδιες ανασκαφές. Σχεδίασαν επίσης ανθρώπινες μορφές στο φυσικό τους περιβάλλον.

Το αντίπαλο δέος

Οι 2 Βρετανοί ήταν αντίπαλοι του Γάλλου ιστορικού και περιηγητή Le Roy, που μελετούσε την ίδια περίοδο τις αρχαιότητες της Ελλάδας. Μάλιστα, ο Le Roy κατόρθωσε να εκδώσει το δικό του βιβλίο με τίτλο Les ruines les plus beaux de la Grèce 4 χρόνια νωρίτερα από τους Βρετανούς.

O Stuart και o Revett άσκησαν έντονη κριτική στο βιβλίο του Le Roy. Θεωρούσαν ότι οι απεικονίσεις του ήταν ανακριβείς και πρόχειρες. Εξάλλου, οι ίδιοι είχαν παραμείνει στην Ελλάδα περίπου 3 χρόνια, ενώ ο Le Roy μόλις 3 μήνες.

Ένα βιβλίο στο πνεύμα της εποχής του: Η Μεγάλη Περιοδεία.

Για μια μακρά περίοδο τον 18ο και τον 19ο αιώνα, νεαροί, εύποροι αριστοκράτες από την Ευρώπη γυρνούσαν την Ελλάδα από άκρη σε άκρη. Τους συνόδευαν φίλοι, υπηρέτες, δάσκαλοι, γιατροί, καλλιτέχνες και επιστήμονες. Η μετακίνηση αυτού του είδους ονομάστηκε «Μεγάλη Περιοδεία» (Grand Tour).

Σε αυτά τα ταξίδια τους στην Ελλάδα οι περιηγητές:

• Παρατηρούσαν τη φύση.
• Θαύμαζαν τα αρχαία ερείπια και μνημεία.
• Έδειχναν  ενδιαφέρον για τις παραδόσεις και τις συμπεριφορές των ντόπιων κατοίκων.
• Εμπνέονταν από την ελληνική φιλοσοφία και γοητεύονταν από την ελληνική μυθολογία.

Στη συνέχεια οι ταξιδιώτες κατέγραφαν τις εντυπώσεις τους και απεικόνιζαν σε σχέδια και ζωγραφικούς πίνακες όσα έβλεπαν. Συχνά όμως προχωρούσαν και στη σύνθεση θεμελιωδών επιστημονικών έργων.

Ταξιδιώτες του χρόνου

Η τριμερής αλυσίδα παρελθόν-παρόν-μέλλον είναι πολύ σημαντική για την ερμηνεία των περιηγητικών κειμένων. Στα ταξιδιωτικά κείμενα μπορεί κανείς να διακρίνει:

• Το παρόν του παρελθόντος, στις περιγραφές των αρχαίων μνημείων που στέκουν στον χώρο και τον χρόνο και γίνονται αφορμή ιστορικών αναφορών ή φανταστικών αναπαραστάσεων της ιστορικής πραγματικότητας.
• Το παρόν του παρόντος, στις περιγραφές του φυσικού χώρου, των ανθρώπων και της καθημερινότητας του ταξιδιού.
• Το παρόν του μέλλοντος, στις εκκλήσεις για απελευθέρωση, εθνική συγκρότηση ή πνευματική ανάταση, ανάλογα με τον ταξιδιώτη και τον χρόνο που πραγματοποιούνταν το ταξίδι.

Η Συλλογή Σπάνιων Βιβλίων της Alpha Bank δεν είναι ανοικτή για το κοινό.

Μπορείτε ωστόσο να επισκέπτεστε τις υπόλοιπες συλλογές της Βιβλιοθήκης της Alpha Bank.