The Antiquities of Athens. Volume the Third

Εξωτερική εμφάνιση και περιεχόμενο

Το βιβλίο The Antiquities of Athens. Volume the Third (Οι αρχαιότητες της Αθήνας. Τόμος 3ος) έχει διαστάσεις 37 εκ. (πλάτος) x 52 εκ. (ύψος). Έχει σκληρόδετο εξώφυλλο με ποικιλόχρωμες διακοσμήσεις και βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση.

Περιέχει γκραβούρες και χαρακτικά από μνημεία της Αθήνας αλλά και άλλων περιοχών. Κάθε μνημείο συνοδεύεται από λεπτομερείς επεξηγήσεις, χαρακτικό με πανοραμική άποψη, όψεις και τομές, καθώς και σχέδια με λεπτομέρειες των αρχιτεκτονικών του τμημάτων.

Περιλαμβάνει επίσης έναν επιχρωματισμένο χάρτη του 1791. Τον σχεδίασε ο William Faden, προσωπικός χαρτογράφος του βασιλιά Γεωργίου Γ΄. Ο χάρτης αυτός είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την απεικόνιση του ελλαδικού χώρου.

Μια ιστορική περιγραφή των μνημείων

Το βιβλίο είναι μια ιστορική αρχαιολογική περιηγητική περιγραφή σε κείμενο, πίνακες και ακριβή σχέδια των Βρετανών James Stuart και Nicholas Revett.

Το πόνημά τους θεωρείται επάξια το πιο εμβληματικό έργο της εποχής του γύρω από την αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική. Το βιβλίο αυτό ουσιαστικά αναβίωσε όλο το ενδιαφέρον για την κλασική Ελλάδα.

Η Βιβλιοθήκη της Alpha Bank κατέχει επίσης τον τόμο 1 και τον τόμο 2 του έργου.

Μια σημαντική αρχαιολογική περιγραφή

O 3ος τόμος περιέχει επεξηγηματικά κείμενα, ζωγραφιές και αρχιτεκτονικά σχέδια αρχαίων μνημείων της Αττικής, αλλά και άλλων περιοχών:

• Στην Αθήνα, ο Ναός του Ηφαίστου (Θησείο), ο Ναός του Ολυμπίου Διός, το Αδριάνειο Υδραγωγείο, το Στάδιο των Παναθηναίων, το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού και μια στοά κοντά στο Μνημείο του Λυσικράτη (Φανάρι του Διογένη).
• Στην Κόρινθο, ο Ναός του Απόλλωνα.
• Στη Δήλο, τα ερείπια.
• Στη Θεσαλλονίκη, το μνημείο με τις «Μαγεμένες» (Incantadas).

Αρχαία και νέα τοπωνύμια

Στο τέλος της εισαγωγής υπάρχει ένας σημαντικός κατάλογος με ονόματα χωριών, οικισμών, μοναστηριών και αγροκτημάτων στην Αττική με τα αντίστοιχα αρχαία τους τοπωνύμια.

Ένας 2ος κατάλογος περιέχει σύγχρονες και αρχαίες τοπωνυμίες στη Μεγαρίδα.

Υπάρχει επίσης κατάλογος των σταθμών και των λιμανιών στη θαλάσσια οδό από τη Σκιάθο έως την Εύβοια. Επίσης, καταγράφονται όλα τα λιμάνια, οι ακτές και τα ακρωτήρια από τις Κεχρέες έως το Σούνιο.

Μια δημιουργική συνεργασία

Ο αρχιτέκτονας και ζωγράφος James Stuart (1713-1788) άρχισε να ζωγραφίζει από ιδιαίτερα νεαρή ηλικία. Κέρδισε πολλά βραβεία και υποτροφίες, αλλά παράλληλα έκανε διάφορες περίεργες εργασίες για να επιβιώσει.

Ο αρχιτέκτονας και σχεδιαστής Nicholas Revett (1720-1804) συνάντησε τον Stuart το 1742. Τον Απρίλιο του 1748, μετά από μια εκδρομή πεζοπορίας στη Νάπολη, σχεδίασαν την πρόταση για την έκδοση μιας ακριβούς περιγραφής των αρχαιοτήτων της Αθήνας. Την πρόταση χρηματοδότησε η Society of Dilettanti (Εταιρεία των Ενθουσιωδών) στη Ρώμη.

Ο Stuart και ο Revett έφτασαν στην Ελλάδα το φθινόπωρο του 1751 και έμειναν για περίπου 3 χρόνια. Δούλεψαν κυρίως στην Αττική, την Κόρινθο, τη Θεσσαλονίκη και τους Δελφούς. Έκαναν όλη τη δουλειά επιτόπου: Ο Revett μετρούσε τα μνημεία και ο Stuart έκανε τα σχέδια.

Απεικόνισαν τα πάντα με μεγάλη ακρίβεια, ενώ δεν δίστασαν να κάνουν ακόμα και αυτοσχέδιες ανασκαφές. Σχεδίασαν επίσης ανθρώπινες μορφές στο φυσικό τους περιβάλλον.

Το αντίπαλο δέος

Οι 2 Βρετανοί ήταν αντίπαλοι του Γάλλου ιστορικού και περιηγητή Le Roy, που μελετούσε την ίδια περίοδο τις αρχαιότητες της Ελλάδας. Μάλιστα, ο Le Roy κατόρθωσε να εκδώσει το δικό του βιβλίο με τίτλο Les ruines les plus beaux de la Grèce 4 χρόνια νωρίτερα από τους Βρετανούς.

O Stuart και o Revett άσκησαν έντονη κριτική στο βιβλίο του Le Roy. Θεωρούσαν ότι οι απεικονίσεις του ήταν ανακριβείς και πρόχειρες. Εξάλλου, οι ίδιοι είχαν παραμείνει στην Ελλάδα για περίπου 3 χρόνια, ενώ ο Le Roy μόλις 3 μήνες.

Με την πλώρη στον ελληνισμό

Ο περιηγητισμός αποδείχτηκε θεμελιώδης τάση για τη συγκρότηση της νεότερης Ελλάδας. Ο ελληνισμός, πέρα από πεδίο φιλολογικής και φιλοσοφικής έρευνας, έγινε το μέσο αναβίωσης του παρελθόντος. Σε αυτό συνέβαλαν:

• Τα ταξίδια στην Ελλάδα που γίνονταν με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα.
• Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις που συνεχώς πλήθαιναν.
• Η αναζήτηση μιας πιο ουσιαστικής και περισσότερο συναισθηματικής σχέσης με το ελληνικό παρόν και παρελθόν.

Αρχαία Ελλάδα: Το πρώτο λιμάνι της ευρωπαϊκής ιστορίας

Η τάση του περιηγητισμού ξεκίνησε από την αναζήτηση μιας νέας ευρωπαϊκής ταυτότητας που βασιζόταν στην ουμανιστική παιδεία και τις κλασικές σπουδές. Οι αρχαιολάτρες ταξιδιώτες ακολουθούσαν τα βήματα του Παυσανία, του Ηροδότου, του Πλίνιου κ.ά.

Οι αρχαίοι Έλληνες κατείχαν εξέχουσα θέση λόγω των αρετών που τους αποδίδονταν. Επιπλέον, ήταν ο πρώτος και κρίσιμος κρίκος στην τριμερή αλυσίδα παρελθόν-παρόν-μέλλον του ευρωπαϊκού ιστορικού συνεχούς.

Οι ποικίλες προσεγγίσεις της αρχαιότητας βασίζονταν στην κοινή αντίληψη ότι η ιστορία είναι προοδευτική και σωρευτική διαδικασία: Το παρελθόν ωθεί το παρόν προς ένα καλύτερο μέλλον.

Η Συλλογή Σπάνιων Βιβλίων της Alpha Bank δεν είναι ανοικτή για το κοινό.

Μπορείτε ωστόσο να επισκέπτεστε τις υπόλοιπες συλλογές της Βιβλιοθήκης της Alpha Bank.