Έκθεση «Κρητών πόλεις. Η μαρτυρία των νομισμάτων»

Η αποκάλυψη μιας άγνωστης εποχής

Θεματικά, η έκθεση διαρθρώνεται σε 2 ενότητες:

• Την εγχώρια νομισματοκοπία των κρητικών πόλεων κατά την περίοδο των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων.
• Τη νομισματική κυκλοφορία, δηλαδή το σύνολο των νομισμάτων που κυκλοφόρησαν στην οικονομία της Κρήτης τη συγκεκριμένη περίοδο.

Για την Κρήτη, η εποχή αυτή δεν έχει μελετηθεί αρκετά και δεν έχει αναδειχτεί όσο της αξίζει. Η έκθεση «Κρητών πόλεις. Η μαρτυρία των νομισμάτων» φωτίζει άγνωστες πτυχές της ιστορίας των κρητικών πόλεων.

Νομίσματα που αφηγούνται ιστορίες

Τα νομίσματα αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες των κοινωνικών εξελίξεων ενός τόπου.

Η μελέτη της εικονογραφίας των νομισμάτων της Κρήτης αναδεικνύει σημαντικά στοιχεία για την ιστορία της, όπως:

• Θρησκεία και λατρευτικές πρακτικές.
• Οικονομία και εμπορικές επαφές.
• Συμμαχίες που αναπτύχθηκαν μεταξύ των κρητικών πόλεων, αλλά και με τον υπόλοιπο μεσογειακό και όχι μόνον κόσμο.

Από τη μελέτη προκύπτει επίσης ότι κατά τους ιστορικούς χρόνους είχαν διαμορφωθεί στην Κρήτη πόλεις-κράτη. Κύρια χαρακτηριστικά τους ήταν: η αυτοχθονία, δηλαδή η κατοίκηση αποκλειστικά από πληθυσμό που αυτοπροσδιοριζόταν ως «ντόπιος», η αυτάρκεια και η τοπική ταυτότητα.

Εικονογραφία με έντονο κρητικό χαρακτήρα

Η εικονογραφία των κρητικών νομισμάτων προδίδει την ισχυρή τοπική μυθολογία και την αρχέγονη παράδοση, τις επαφές των Κρητών με όλον τον τότε γνωστό κόσμο, αλλά και την αγωνία τους να διατηρήσουν μια αυτόνομη και ιδιαίτερη ταυτότητα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα κρητικού νομίσματος αποτελεί ο αργυρός στατήρας Φαιστού. Το νόμισμα αυτό είναι από τα ωραιότερα της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank.

Τα εκθέματα

Η έκθεση παρουσιάζει 124 μοναδικά νομίσματα των αρχαίων κρητικών πόλεων κατά την περίοδο των κλασικών και των ελληνιστικών χρόνων.

Μεταξύ άλλων, εκτίθενται νομίσματα των πόλεων Απτέρα και Κυδωνία του σημερινού Νομού Χανίων, Ρίθυμνα και Ελεύθερνα του νομού Ρεθύμνου, Γόρτυνα, Κνωσό, Φαιστό του νομού Ηρακλείου, και Ίτανο, Πραισσό και Ιεράπυτνα του νομού Λασιθίου.

Ο μεγαλύτερος αριθμός των εκθεμάτων ανήκει στη Συλλογή της Alpha Bank. Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζονται στον τόπο δημιουργίας τους, την Κρήτη.

Τα υπόλοιπα εκθέματα ανήκουν στις 4 Εφορείες Αρχαιοτήτων της Κρήτης: Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνου και Χανίων.

Πολυμέσα και ψηφιακές προβολές

Την έκθεση πλαισιώνει το Coin-o-rama, μια πολυμεσική εφαρμογή που υλοποίησε το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Προσφέρει στους επισκέπτες μεγεθυμένες εικόνες και περισσότερες πληροφορίες για τα εκθέματα. Επιπλέον, τους δίνει τη δυνατότητα να φτιάξουν το δικό τους νόμισμα.

Στην έκθεση παρουσιάζεται επίσης η ψηφιακή προβολή της νομισματικής κυκλοφορίας στο νησί, που υλοποίησε ο Τάσος Μπέλας / Radiant Technologies.

Η επιστημονική ομάδα

Επιμελητές της έκθεσης είναι οι:

• Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης, καθηγητής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, διευθυντής ανασκαφών / Κέντρο Μελέτης Μουσείο Αρχαίας Ελεύθερνας.
• Δρ Δήμητρα Τσαγκάρη, νομισματολόγος, επιμελήτρια της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank.
• Δρ Μιμίκα Γιαννοπούλου, αρχαιολόγος, εκτελεστικό μέλος ΔΣ, υπεύθυνη Διεύθυνσης Πολιτιστικών Προϊόντων ΤΑΠ.

Οι συντελεστές της έκθεσης

Την καλλιτεχνική επιμέλεια και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της έκθεσης ανέλαβε ο Σταμάτης Ζάννος.

Ξεναγήσεις

Στην έκθεση πραγματοποιούνται οργανωμένες ξεναγήσεις για το ευρύ κοινό. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν για την αρχαία σφραγιστική τέχνη και για το ιστορικό πλαίσιο που περιβάλλει τα εκθέματα.

Κατάλογος έκθεσης

Ένας επιστημονικός κατάλογος με τίτλο Κρητών πόλεις. Η μαρτυρία των νομισμάτων συνοδεύει την έκθεση. Η έκδοση κυκλοφορεί στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα και προσφέρει πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Τον επιμελήθηκαν οι Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης, Δήμητρα Τσαγκάρη, Μιμίκα Γιαννοπούλου.

Μπορείτε να αγοράσετε την έκδοση Κρητών πόλεις. Η μαρτυρία των νομισμάτων από το e-shop της Alpha Bank.

Δελτία Τύπου

Περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Κρητών πόλεις. Η μαρτυρία των νομισμάτων» μπορείτε να διαβάσετε στα σχετικά Δελτία Τύπου της Alpha Bank:

• Δελτίο Τύπου με την ανακοίνωση της έκθεσης.
• Απολογιστικό Δελτίο Τύπου.