Ιστορία της Λαϊκής Τράπεζας

Τίτλος 25 μετοχών Λαϊκής Τράπεζας από χαρτί, ονομαστικής αξίας 100 δραχμών, έκδοσης 1923. 

Αναγράφεται η επωνυμία της τράπεζας, το έτος ίδρυσης, το μετοχικό κεφάλαιο, ο αριθμός μετοχών και η ονομαστική τιμή κάθε μετοχής, στα Ελληνικά και τα Γαλλικά. 

Τα στοιχεία ταυτότητας της τράπεζας προβάλλονται σε ουδέτερο πρασινωπό φόντο. 

Στο κέντρο του επάνω τμήματος απεικονίζονται τα αρχικά της Λαϊκής Τράπεζας. 

Περιμετρικά η μετοχή πλαισιώνεται από φυτικά διακοσμητικά μοτίβα και ανθρώπινες φιγούρες. 

Υποστήριξη στα μικροαστικά στρώματα 

Η Λαϊκή Τράπεζα ιδρύθηκε το 1905 από τον Διονύσιο Λοβέρδο με την υποστήριξη της Εθνικής Τράπεζας.  

Ο αρχικός της στόχος ήταν η εξυπηρέτηση των μικροαστικών στρωμάτων της Αθήνας. Οι εργασίες της ήταν χαρακτηριστικές: δάνεια με ενέχυρο κοσμήματα, χρυσό, έπιπλα κ.λπ., προεξοφλήσεις μισθοδοσίας δασκάλων, προεξοφλήσεις αποδείξεων συντάξεων.  

Πολύ σύντομα εξασφάλισε από το ελληνικό κράτος το προνόμιο να παρέχει υπηρεσίες ενεχυροδανειστηρίου. Με αυτές τις υπηρεσίες βοήθησε τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα που πλήττονταν από την τοκογλυφία. 

Το 1908 συνεργάστηκε με τη νεοσύστατη ασφαλιστική εταιρεία Ανατολή για την κάλυψη ασφαλειών ζωής σε συνταξιούχους. 

Μια τράπεζα, ένας θεσμός 

Στα πρώτα χρόνια λειτουργίας της εισήγαγε από τις ΗΠΑ μεταλλικούς κουμπαράδες και τους διέθεσε στο συναλλασσόμενο κοινό. Αυτή η προσπάθεια να προβάλει το πνεύμα της αποταμίευσης στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία. 

Ένα καλαίσθητο κτίριο 

Από το 1909 η τράπεζα στέγαζε τις υπηρεσίες της σε ιδιόκτητο κτίριο στην οδό Πανεπιστημίου. Τα σχέδια ήταν του Π. Καραθανασόπουλου, γνωστού αρχιτέκτονα της εποχής.  

Το κεντρικό τμήμα της αίθουσας συναλλαγών καλυπτόταν από κομψή γυάλινη στέγη. Την πρόσοψη του κτιρίου κοσμούσε έργο του ζωγράφου Π. Ρούμπου με θέμα την ευεργετική δράση της Λαϊκής Τράπεζας στα λαϊκά στρώματα. 

Η Λαϊκή Τράπεζα σε περιόδους κρίσης 

Το 1911 η τράπεζα αντιμετώπισε πιέσεις πανικού από μερίδα καταθετών λαϊκής αποταμίευσης, με αποτέλεσμα τη μαζική απόσυρση καταθέσεων, αλλά κατόρθωσε να αντεπεξέλθει με επιτυχία στην περίσταση.  

Στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, η τράπεζα συνέχισε απρόσκοπτα τις εργασίες της χωρίς να κάνει χρήση του δικαιοστασίου, δηλαδή την προσωρινή αναστολή της εκδίκασης υποθέσεων. Το ίδιο έκανε και όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η τράπεζα κλονίστηκε από διαρροή καταθέσεων. 

Νέο κατάστημα και σύσταση εταιρειών 

Το 1913 ξεκίνησε τις εργασίες του το κατάστημα του Πειραιά. Λίγο καιρό αργότερα το κατάστημα στεγάστηκε στο εμβληματικό μέγαρο της εμπορικής οδού Μακράς Στοάς.  

Το 1916 η Λαϊκή Τράπεζα συμμετείχε, ως ετερόρρυθμος εταίρος, στην ίδρυση της Τράπεζας Ι.Φ. Κωστοπούλου. 

Έναν χρόνο αργότερα συνέστησε την ασφαλιστική εταιρεία Πρόνοια, Ανώνυμος Εταιρεία Γενικών Ασφαλειών, η οποία δραστηριοποιήθηκε στους κλάδους μεταφορών και πυρός. 

Το 1918 ανέλαβε πρωτοβουλία για την ίδρυση της Γενικής Τράπεζας της Ελλάδος. Σκοπός ήταν να διαδραματίσει τον ρόλο μιας επενδυτικής τράπεζας (banque d’ affaires) και να παράσχει τραπεζικές υπηρεσίες που οι υπάρχουσες τράπεζες δεν ήταν σε θέση να προσφέρουν. 

Γεωγραφική επέκταση 

Οι εργασίες της Λαϊκής Τράπεζας αρχικά περιορίζονταν στην Αθήνα. Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, όμως, η τράπεζα άρχισε να ιδρύει καταστήματα και σε άλλες μεγάλες πόλεις.  

Το 1927 οι κεντρικές υπηρεσίες της Λαϊκής Τράπεζας μεταφέρθηκαν από το κτίριο της οδού Πανεπιστημίου στο νεόδμητο ιδιόκτητο μέγαρο στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου 45 και Πεσμαζόγλου. 

Τέλος εποχής 

Το 1934 πέθανε ο Διονύσιος Λοβέρδος και το 1936 πέθανε ο αδερφός του, Σπύρος, που τον είχε διαδεχθεί στη διεύθυνση της τράπεζας. Αυτές οι εξελίξεις οδήγησαν στην εξαγορά της Λαϊκής Τράπεζας από την Ιονική Τράπεζα.  

Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου στρατεύτηκε σημαντικός αριθμός του προσωπικού. Το 1942 ένα μέρος των μετοχών της Λαϊκής Τράπεζας περιήλθε βιαίως υπό ιταλικό έλεγχο. 

Λίγο καιρό μετά την απελευθέρωση της χώρας, το 1945, επικυρώθηκαν με νόμο οι 15.929 μετοχές της Λαϊκής Τράπεζας που βιαίως είχαν περιέλθει στην περιουσία εχθρικού κράτους κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Οι μετοχές παραδόθηκαν στον νόμιμο κάτοχό τους, την Ιονική Τράπεζα. 

Το 1957 η Ιονική Τράπεζα αποφάσισε να πουλήσει τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα και μαζί πούλησε και τη Λαϊκή Τράπεζα. Αγοραστής ήταν η Εμπορική Τράπεζα.  

Μέσω της απορρόφησης των εργασιών της Ιονικής Τράπεζας από τη Λαϊκή Τράπεζα, δημιουργήθηκε η Ιονική και Λαϊκή Τράπεζα. 

Ο τίτλος 25 μετοχών της Λαϊκής Τράπεζας ανήκει στη σπάνια συλλογή χρεογράφων, μετοχών και ομολογιών της Alpha Bank. 

Η συλλογή χρονολογείται κυρίως από τη δεκαετία του 1910 έως και τη δεκαετία του 1950. Αφορά τη δράση που ανέπτυξε η Λαϊκή Τράπεζα αρχικά ως τράπεζα λαϊκού ταμιευτηρίου και στη συνέχεια ως εμπορική τράπεζα. 

Τα χάρτινα τεκμήρια της συλλογής περιέχουν δεδομένα οικονομικής φύσης και εικαστικές παραστάσεις. 

Ο χώρος του Ιστορικού Αρχείου της Alpha Bank δεν είναι ανοικτός για το κοινό. 

Αν είστε ερευνητής ή ερευνήτρια, μπορείτε να μας επισκεφτείτε κατόπιν ραντεβού.

Για να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.