Αργυρό οκτάδραχμο Αλεξάνδρου Α' Μακεδονίας

Εμπρόσθια όψη

Μακεδόνας ιππέας, που φέρει 2 δόρατα και φοράει πέτασο (πλατύγυρο καπέλο για τον ήλιο). Δίπλα στο άλογο περπατάει ένας σκύλος.

Οπίσθια όψη

Η λέξη «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ» γραμμένη περιμετρικά σε έγκοιλο τετράγωνο.

Αλέξανδρος Α΄ της Μακεδονίας

Γιος του Αμύντα Α΄, ο Αλέξανδρος Α΄ ανέβηκε στον μακεδονικό θρόνο όταν η περιοχή βρισκόταν υπό περσική κυριαρχία.

Κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων αναγκάστηκε να συμπράξει με τους Πέρσες, που χρησιμοποιούσαν τη Μακεδονία ως ορμητήριο στις επιχειρήσεις τους εναντίον της νότιας Ελλάδας.

Παρόλο που το βασίλειό του δεν υπαγόταν απευθείας σε κάποιον σατράπη, ο περσικός έλεγχος ήταν ασφυκτικός. Με την αποδέσμευση του βασιλείου του από τους Πέρσες (479 π.Χ.), και με δεδομένη και στέρεη πλέον τη σύνδεσή του με τους νοτιότερους Έλληνες, ο Αλέξανδρος Α΄εδραιώθηκε στον μακεδονικό θρόνο.

Ο φίλος των Ελλήνων

Ως Έλληνας βασιλιάς πρόσφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες, καθώς ενημέρωνε μυστικά τους Έλληνες στρατηγούς για τις κινήσεις των Περσών.

Συμβούλευσε τους Αθηναίους να μην προβάλουν αντίσταση στα Τέμπη. Επίσης, πριν από τη μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.), τους ανακοίνωσε τα σχέδια του Μαρδόνιου. Για τις υπηρεσίες του αυτές απέκτησε το επίθετο «Φιλέλλην».

Αναδείχτηκε σε εξέχουσα προσωπικότητα της εποχής και απέκτησε μεγάλη και πανελλήνια δημοτικότητα. Οι Αθηναίοι τον τίμησαν ως ευεργέτη και πρόξενο. Οι Ελλανοδίκες τού επέτρεψαν να πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες, πιθανόν το 504 π.Χ., αφού πρώτα απέδειξε την ελληνική καταγωγή του.

Φιλοξένησε στην αυλή του τους ιστορικούς Ηρόδοτο και Ελλάνικο, αλλά και σπουδαίους ποιητές, όπως τον Πίνδαρο, τον Βακχυλίδη και τον Σιμωνίδη.

Τα πρώτα βασιλικά μακεδονικά νομίσματα

Ο Αλέξανδρος Α΄ υπήρξε ο πρώτος Μακεδόνας βασιλιάς που έκοψε πολύτιμα αργυρά νομίσματα στα οποία αναγράφεται το όνομά του.

Μετά την οριστική αποχώρηση των περσικών στρατευμάτων, ο Αλέξανδρος Α΄ αύξησε σημαντικά την έκταση του βασιλείου του. Έτσι, κέρδισε οικονομικά οφέλη και εξασφάλισε την εκμετάλλευση ορισμένων μεταλλείων αργύρου στην περιοχή της Βισαλτίας, κοντά στη λίμνη Πρασιάδα. Τότε κόπηκαν τα πρώτα βασιλικά μακεδονικά νομίσματα.

Ως κάτοχος των μεταλλείων υιοθέτησε μια υγιή νομισματική πολιτική, στην οποία επιδόθηκε συστηματικά. Ακολούθησε 2 σταθμητικούς κανόνες: τον θρακομακεδονικό και τον νοτιοελληνικό. Έτσι, μπορούσε να διοχετεύει γρήγορα το χρήμα του πέρα από τα στενά όρια της αγοράς του βασιλείου του.

Το αργυρό οκτάδραχμο σήμερα

Το αργυρό οκτάδραχμο Αλεξάνδρου Α΄ της Μακεδονίας είναι 1 από τα 3 σήμερα γνωστά οκτάδραχμα του Αλεξάνδρου Α΄.

Είναι το μοναδικό που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει στη Συλλογή της Alpha Bank.

Ο μαχητής στο άλογο

Ο Αλέξανδρος Α΄ θεματικά υιοθέτησε στην εμπρόσθια όψη του νομίσματος την παράσταση του μαχητή που ιππεύει.

Ορισμένοι ταύτισαν την έφιππη μορφή με τον ικανό και φιλόδοξο βασιλιά. Ωστόσο, η απεικόνιση του μονάρχη είναι μεταγενέστερη.

Υποδιαιρέσεις και ετυμολογία

Το οκτάδραχμο ισοδυναμούσε με 8 δραχμές. Κάθε δραχμή αντιστοιχούσε σε 6 οβολούς.

Πριν από την εμφάνιση του νομίσματος, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν στις καθημερινές τους συναλλαγές οβελούς (σούβλες), δηλαδή ράβδους από σίδηρο με μήκος 1-1,5 μέτρο.

Η μία παλάμη μπορούσε να κρατήσει 6 οβελούς. Από το ρήμα «δράττομαι», που σημαίνει «κρατώ σφιχτά», προήλθε και η λέξη «δραχμή», δηλαδή η ποσότητα που χωράει σε μία παλάμη.

Με την εμφάνιση του νομίσματος, η λέξη «οβελός» έγινε «οβολός» και δηλώνει την υποδιαίρεση, το 1/6 της δραχμής.

Το νόμισμα στις εκδόσεις μας

Το αργυρό οκτάδραχμο Αλεξάνδρου Α΄ περιλαμβάνεται στο βιβλίο Μακεδονίας Νόμισμα από τη Συλλογή της Alpha Bank (2009) της Δρ Δήμητρας Τσαγκάρη. Το βιβλίο αναφέρεται στη νομισματοκοπία της Μακεδονίας. Περιλαμβάνει 171 φωτογραφίες νομισμάτων και αναλυτικά επεξηγηματικά κείμενα.

Μπορείτε να αγοράσετε το βιβλίο Μακεδονίας Νόμισμα από τη Συλλογή της Alpha Bank από το e-shop της Alpha Bank.

Η Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank δεν είναι ανοικτή για το κοινό.

Αν είστε ερευνητής ή ερευνήτρια, μπορείτε να μας επισκεφτείτε κατόπιν ραντεβού.

Για να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.