Γιάννης Μόραλης, Διάλογος

Μια αφαιρετική συζήτηση

Ο πίνακας Διάλογος του Γιάννη Μόραλη απεικονίζει 2 αφαιρετικές ανθρώπινες μορφές που κάθονται αντικριστά σε ένα τραπέζι και συζητούν. Τις 2 φιγούρες διακρίνουν:

• Εσωτερική μνημειακότητα
• Λιτότητα και σαφήνεια
• Μορφική πληρότητα
• Εσωτερικότητα του χρώματος

Τα χαρακτηριστικά αυτά καθορίζουν τη σπουδαιότητα του έργου.

Σχήματα που συνομιλούν με χρώματα

Στον Διάλογο, όπως σε όλα σχεδόν τα έργα αυτής της περιόδου του ζωγράφου, εμπλέκονται:

• Οξυγώνια και καμπυλόγραμμα σχήματα
• Θερμά και ψυχρά χρώματα
• Βιόμορφα και γεωμετρικά χαρακτηριστικά

Η παράθεση του γκρίζου, του μαύρου και του λευκού χρώματος φωτίζουν το σύνολο της επιμήκους εικαστικής επιφάνειας.

Για να αποφύγει τη χρωματική μονοτονία, ο καλλιτέχνης προσθέτει στη σύνθεση μικρές επιφάνειες που χρωματίζει με κόκκινο, κίτρινο και μπλε.

Έργο καλλιτεχνικής ωριμότητας

Το έργο Διάλογος ανήκει στα όψιμα έργα του Γιάννη Μόραλη. Είναι αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της εικαστικής εξέλιξης του ζωγράφου μετά τη μεγάλη ενότητα έργων «Επιθαλάμια» (1969-1970).

Το 1987, έτος σύνθεσης του πίνακα, το προσωπικό μορφοπλαστικό και αναγνωρίσιμο ιδίωμα του Μόραλη είχε διαμορφωθεί πλήρως. Ο καλλιτέχνης ξεκίνησε να αποδομεί τις ανθρώπινες μορφές και να τις μεταβάλλει σε αυστηρά γεωμετρικά σχήματα. Σταδιακά επέβαλε τη σχηματοποίηση και ενίσχυσε τον ρόλο του χρώματος. Επικράτησε έτσι μια τάση διατήρησης του ουσιώδους της παράστασης στο έργο του.

Λίγα λόγια για τη ζωή του

Ο Γιάννης Μόραλης (1916-2009) γεννήθηκε στην Άρτα. Σπούδασε Ζωγραφική και Χαρακτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1931-1936). Εκεί φοίτησε στα εργαστήρια του Κωνσταντίνου Παρθένη και του Ουμβέρτου Αργυρού. Από το 1933 παρακολούθησε βραδινά μαθήματα στο εργαστήριο χαρακτικής του Γιάννη Κεφαλληνού.

Συνέχισε τις σπουδές του στην École Nationale Supérieure des Beaux-Arts στο Παρίσι (1937-1939). Εκεί σπούδασε Ζωγραφική με τον Charles Guerin και Τοιχογραφία με τον Ducos de l’ Haille. Παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα ψηφοθετικής στην École des Arts et Métiers. Επέστρεψε στην Ελλάδα όταν ξεκίνησε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και στρατεύθηκε.

Το 1947 εξελέγη τακτικός καθηγητής στο προπαρασκευαστικό τμήμα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. 10 χρόνια αργότερα εξελέγη τακτικός καθηγητής στην έδρα της Ζωγραφικής, όπου παρέμεινε έως το 1983.

Το πλούσιο καλλιτεχνικό έργο του

Το έργο του Μόραλη καλύπτει 6 δεκαετίες. Μέσα σε αυτά τα χρόνια, εκτός από τη ζωγραφική, ασχολήθηκε και με την κεραμική, την εικονογράφηση και τη σκηνογραφία.

Φιλοτέχνησε ζωγραφικά έργα, σκηνικά, κοστούμια, χαρακτικά, εικονογραφήσεις βιβλίων και εντύπων, αφίσες, κεραμικά, αρχιτεκτονικές εφαρμογές κ.ά.

Επίσης, συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Ελληνικό Χορόδραμα και το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν.

Διαρκής πειραματισμός

Ο καλλιτέχνης βρισκόταν σε έναν διαρκή πειραματισμό. Πραγματοποιούσε πολλαπλά προσχέδια και μελέτες σχετικές με τη χρήση του χρώματος. Σκοπός ήταν να φτάσει σε ένα τελικό αποτέλεσμα που αφενός ικανοποιούσε την ιδιοσυγκρασία του και αφετέρου εξυπηρετούσε τον σκοπό της σύνθεσης. Δηλαδή, ήθελε να δημιουργήσει ένα έργο που θα βρίσκεται σε άμεση συνδιαλλαγή με το κοινό.
Δεν υπήρχε διαφοροποίηση στη λειτουργία της ζωγραφικής τέχνης του και τις εφαρμογές. Ο Μόραλης εργαζόταν με τον ίδιο τρόπο για να ολοκληρώσει ένα ζωγραφικό έργο όπως και μια τοιχογραφία μεγάλων διαστάσεων. Εφάρμοζε παρόμοιους πειραματισμούς και συνεχή έρευνα για καλύτερες αισθητικές λύσεις.

Ένας καταξιωμένος καλλιτέχνης

Ο Μόραλης θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της μεταπολεμικής γενιάς. Επηρέασε καθοριστικά τη μεταπολεμική τέχνη στην Ελλάδα, τόσο με το εικαστικό του έργο όσο και με τη διδασκαλία του.

Έλαβε αρκετές διακρίσεις όπως το χάλκινο μετάλλιο στην Πανελλήνιο του 1940 και το χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή Έκθεση Χειροτεχνίας στο Μόναχο (1973). Ακόμα εξελέγη τακτικό μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου Γραμμάτων και Τεχνών (1962), έλαβε παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικα (1979) και Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών (1979).

Συμμετείχε σε ομαδικές και διεθνείς εκθέσεις, με σημαντικότερες την Μπιενάλε της Βενετίας (1958) και τις Μπιενάλε Ταπισερί της Λοζάνης (1965, 1972).

Το 1988 πραγματοποιήθηκε αναδρομική έκθεση του έργου του στην Εθνική Πινακοθήκη. Το 1996 η Ακαδημία Αθηνών οργάνωσε έκθεση προς τιμήν του.

Ο Γιάννης Μόραλης στην Alpha Bank

Στη Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank περιλαμβάνονται και άλλα έργα του Γιάννη Μόραλη όπως:

• Η επιτοίχια σύνθεση Χωρίς Τίτλο που βρίσκεται στο Κεντρικό Κατάστημα της Alpha Bank στο κέντρο της Αθήνας.
• Το έργο Νέα Γυναίκα

Το έργο στις εκδόσεις μας

Το έργο Διάλογος του Γιάννη Μόραλη αναφέρεται στην έκδοση της Alpha Bank Η Συλλογή της Alpha Bank. Ζωγραφική-Χαρακτική-Γλυπτική , σε επιμέλεια Ειρήνης Οράτη. Η έκδοση συνόδευε την ομότιτλη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη το 2005.

Μπορείτε να αγοράσετε την έκδοση Η Συλλογή της Alpha Bank. Ζωγραφική – Χαρακτική – Γλυπτική από το e-shop της Alpha Bank.

Άλλες βιβλιογραφικές αναφορές

Το έργο Διάλογος αναφέρεται επίσης:

• Στον κατάλογο της 3ης ατομικής έκθεσης του Γιάννη Μόραλη στην Γκαλερί Ιόλα-Ζουμπουλάκη το 1992.
• Στο περιοδικό Σήμα, τχ. 7, Μάρτιος-Απρίλιος 1992, σ. 21
• Στο βιβλίο Μόραλης / Moralis Ζωγραφική - Χειροτεχνία – Χαρακτική του Χρύσανθου Χρήστου, 1993, αρ.233

Η Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank δεν είναι ανοικτή για το κοινό.

Αν θέλετε να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.