Δημήτρης Γιαννουκάκης, Μικρός ψαράς

Ένα φωτογραφικό στιγμιότυπο  

Ο Μικρός ψαράς εντάσσεται στα ηθογραφικά έργα του Δημήτρη Γιαννουκάκη. Το έργο απεικονίζει ένα μικρό παιδί με ρεαλιστικό και ταυτόχρονα ιδεαλιστικό τρόπο. Θυμίζει φωτογραφικό στιγμιότυπο και κινείται χρωματικά σε ασπρόμαυρους τόνους. Ο καλλιτέχνης έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις έντονες φωτοσκιάσεις. 

Το παιδί μονοπωλεί το ενδιαφέρον του έργου. Είναι όρθιο και το σώμα του αποδίδεται χαλαρό με ελαφριά συστροφή. Το κεφάλι του είναι ανεπαίσθητα στραμμένο προς τα κάτω. Στο ένα χέρι κρατάει τυλιγμένο ένα σχοινί. Με το άλλο χέρι τραβάει το σχοινί για να το ξετυλίξει. 

Ένα έργο γεμάτο αντιθέσεις 

Οι αντιθέσεις κυριαρχούν στον Μικρό ψαρά. 

Οι καμπύλες του τυλιγμένου σχοινιού έρχονται σε αντίθεση με την αυστηρή ευθεία γραμμή που σχηματίζει το τεντωμένο κομμάτι του.  

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αντίθεση στον φωτισμό της σύνθεσης. Το αγόρι αποδίδεται ολοφώτεινο με λευκά ρούχα, χωρίς η πηγή του φωτός να είναι εμφανής. Αντίθετα, το πρόσωπό του είναι σκοτεινό και τα χαρακτηριστικά του δυσδιάκριτα. 

Οι αντιθέσεις των φωτεινών και των σκοτεινών περιοχών μαζί με τις διακυμάνσεις των τόνων είναι αρετές που τονίζονται αρκετά στο έργο. Αποτελούν στοιχεία που υπάρχουν στις περισσότερες χαλκογραφίες του Γιαννουκάκη. 

Λιτή και πυκνή έκφραση 

Η αναπαραστατική δεξιοτεχνία χαρακτηρίζει το σύνολο της τέχνης του Γιαννουκάκη. Αυτό συμβαίνει και στον Μικρό ψαρά. Το έργο στηρίζεται κυρίως στη λιτή γραμμή και την πυκνή έκφραση. 

Η μορφή του παιδιού παρουσιάζει κίνηση και ζωντάνια, χωρίς πολλές λεπτομέρειες όμως. Το έργο αποτελεί ένα εξαιρετικό σύνολο, με ελευθερία και έμφαση στο τυπικό και το ουσιαστικό. 

Λίγα λόγια για τη ζωή του 

Ο Δημήτρης Γιαννουκάκης (1898-1991) γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου. Σπούδασε Ζωγραφική και Χαρακτική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Δρέσδης (1921-1927) με καθηγητές τους Ferdinand Dorsch και Richard Müller. Συνέχισε με ελεύθερες σπουδές στο Παρίσι. 

Εργάστηκε ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο εργοστάσιο των αδελφών Ασπιώτη στην Κέρκυρα. 

Ασχολήθηκε επίσης με εικονογραφήσεις βιβλίων με χαρακτικά και με τη χάραξη ελληνικών γραμματοσήμων. 

Εικαστικές επιρροές 

Οι σπουδές του στη Δρέσδη άσκησαν επίδραση στη χαρακτική του. Η γερμανική πόλη υπήρξε έδρα των εξπρεσιονιστών της ομάδας «Η Γέφυρα» (Die Brücke). Πέρα από τον εξπρεσιονισμό, η χαρακτική του Γιαννουκάκη έχει αναφορές και στον μεταϊμπρεσιονισμό. 

Ο Γιαννουκάκης ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική, ενώ η χαρακτική του επικεντρώθηκε κυρίως στη χαλκογραφία.  

Αγαπημένα θέματα και τεχνοτροπία 

Το έργο του Γιαννουκάκη καλύπτει ένα μεγάλο εύρος θεμάτων: ηθογραφικές σκηνές, νεκρές φύσεις, γυμνά και τοπία. 

Στο πλούσιο χαρακτικό του έργο χρησιμοποίησε κυρίως την τεχνική της χαλκογραφίας, αρχικά στην κλασική ασπρόμαυρη εκδοχή της και αργότερα με χρώμα. Μάλιστα, ήταν από τους πρώτους που φιλοτέχνησαν έγχρωμες χαλκογραφίες στην Ελλάδα, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’50. 

Ένας καταξιωμένος καλλιτέχνης 

Ο Δημήτρης Γιαννουκάκης έκανε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Γκαλερί Στρατηγοπούλου το 1930. Συμμετείχε επίσης στην πρώτη «Πανελλήνια έκθεση ελληνικής πρωτοτύπου χαρακτικής» στην Αθήνα το 1938. 

Παρουσίασε το έργο του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συμμετείχε ακόμα στην Μπιενάλε της Βενετίας (1934, 1940), την Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας (1963) όπου και βραβεύτηκε, τη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού (1937) και σε πολλές Πανελλήνιες (βραβείο στην Πανελλήνια έκθεση του 1938). Το 1962 τιμήθηκε με το αργυρό μετάλλιο της πόλης του Παρισιού. 

Ο Μικρός ψαράς του Δημήτρη Γιαννουκάκη αναφέρεται στην έκδοση της Alpha Bank Η Συλλογή της Alpha Bank. Ζωγραφική – Χαρακτική – Γλυπτική, σε επιμέλεια της Ειρήνης Οράτη. Είναι μια επετειακή έκδοση για τα 125 χρόνια από την ίδρυση της Alpha Bank. 

Μπορείτε να αγοράσετε την έκδοση Η Συλλογή της Alpha Bank. Ζωγραφική – Χαρακτική – Γλυπτική  από το e-shop της Alpha Bank.  

Η Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank δεν είναι ανοικτή για το κοινό. 

Αν είστε ερευνητής ή ερευνήτρια, μπορείτε να μας επισκεφτείτε κατόπιν ραντεβού.

Για να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.