Θόδωρος, Περικεφαλαία αυτοκτονίας

Μια πρωτότυπη συνύπαρξη

Η Περικεφαλαία αυτοκτονίας του Θόδωρου είναι εξολοκλήρου κατασκευασμένη από μπρούντζο. Το βαρύ και επιβλητικό αυτό υλικό έρχεται σε αντίθεση με τα ανάλαφρα, πολύχρωμα φτερά μαραμπού που κοσμούν την κορυφή του. Η αντίθεση αυτή δημιουργεί ένα ενδιαφέρον και ειρωνικό σύνολο.

Με την πρωτότυπη αυτή συνύπαρξη ο Θόδωρος μετατρέπει το συμβατικό αντικείμενο-έργο τέχνης σε ένα πραγματικό θεατρικό δρώμενο. Παράλληλα καταφέρνει να ενσωματώσει σε αυτό την προσωπική του εμπειρία.

Πρόκειται για ένα έργο-σύμβολο, χαρακτηριστικό της πρώιμης περιόδου του καλλιτέχνη.

Οι 2 μορφές βίας

Ο καλλιτέχνης φαίνεται να αποδομεί την έννοια της βίας, με επιρροές από τα κινήματα του σουρεαλισμού και του ντανταϊσμού.

Στο έργο η βία έχει 2 μορφές:

• Εναντίον των άλλων, με τη μορφή του πολέμου.
• Εναντίον του ίδιου μας του εαυτού, με τη μορφή της αυτοκτονίας.

Με ευρηματικό τρόπο, ο Θόδωρος αναπαριστά το στοιχείο του παραλόγου που υπάρχει σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας.

Καλλιτεχνικές αναζητήσεις

Η Περικεφαλαία αυτοκτονίας εκφράζει καλλιτεχνικές ανησυχίες που είχε ο Θόδωρος από την αρχή της πορείας του.

Τον απασχολούσε ιδιαίτερα ο διάλογος μεταξύ δημιουργού και κοινού. Επίσης, ο γλύπτης ενδιαφέρθηκε έντονα για τον δημόσιο χώρο και ειδικά για την ενσωμάτωση και την ένταξη της τέχνης μέσα σε αυτόν.

Λίγα λόγια για τη ζωή του 

Ο Θόδωρος Παπαδημητρίου (1931-2018) γεννήθηκε στο Αγρίνιο. Σπούδασε Γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1952-1957) με δάσκαλο τον Μιχάλη Τόμπρο. Συνέχισε τις σπουδές του στην École Nationale Supérieure des Beaux-Arts του Παρισιού (1959-1962). 

Το 1974 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Από το 1980 έως το 1988 δίδαξε Πλαστική στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ). 

Το 2007 κηρύχθηκε ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ. 

Εικαστικές επιρροές 

Στα χρόνια των σπουδών του στη Γαλλία μαθήτευσε κοντά στον Marcel Gimond και τον René Collamarini. Έμαθε την τεχνική του μετάλλου στην Academie du Feu, ενώ παρακολούθησε σεμινάρια σχετικά με το αστικό περιβάλλον στο εργαστήριο Αρχιτεκτονικής των Camelot και Bodiansky. 

Στο έργο του, και ειδικά στις πρώιμες δημιουργίες του, διακρίνονται έντονες επιρροές από τον ντανταϊσμό και τον σουρεαλισμό. Τα 2 κινήματα αναπτύχθηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα και απέρριπταν τις παραδοσιακές αξίες της τέχνης. Το στοιχείο του πειραματισμού και αυτό του παραλόγου είναι κοινά χαρακτηριστικά των 2 κινημάτων που υιοθέτησε και ο γλύπτης. 

Χαρακτηριστικά της τέχνης του 

Ο Θόδωρος ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για την αλληλεπίδραση γλυπτικής και αστικού περιβάλλοντος. Σε αυτήν την κατεύθυνση στράφηκε ήδη από τα πρώτα χρόνια της πορείας του. 

Από το 1967 και μετά τον απασχόλησε η κοινωνική διάσταση των έργων του. Η εμπλοκή και η συμμετοχή του θεατή έγινε θεμελιώδες χαρακτηριστικό της δουλειάς του. 

Πληθώρα υλικών 

Στις πρώιμες συνθέσεις του ο Θόδωρος χρησιμοποιούσε ατσάλι ή μπρούντζο. Μέσα στα χρόνια προσέθεσε και άλλα υλικά όπως σίδερο, πέτρα, μάρμαρο, γυαλί, πλεξιγκλάς, ξύλο, σχοινί, πανί, λάστιχο, ενώ χρησιμοποίησε αρκετά το νερό, τη φωτιά και την άμμο. 

Ένας καταξιωμένος καλλιτέχνης της γενιάς του ’60 

Ο Θόδωρος ανήκει, μαζί με άλλους σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες, στη γενιά του ’60. Οι εκπρόσωποί της ήρθαν για πρώτη φορά σε άμεση επαφή με τα πρωτοποριακά ευρωπαϊκά και παγκόσμια καλλιτεχνικά κινήματα. Έδωσαν έτσι μια νέα πνοή στη νεοελληνική τέχνη. 

Με δεκάδες εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ο Θόδωρος έλαβε αρκετά βραβεία και διακρίσεις. Συμμετείχε σε 2 Μπιενάλε, του Σάο Πάολο και της Αλεξάνδρειας το 1963 και στη Biennale des jeunes artistes στο Παρίσι το 1965, όπου βραβεύτηκε. 

Έργα του υπάρχουν σε διάφορα μέρη του κόσμου, καθώς και σε αρκετούς δημόσιους χώρους στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι Το Ωρολόγιον του ΜΕΤΡΟ στον σταθμό της Πλατείας Συντάγματος.  

To έργο στις εκδόσεις μας 

Η Περικεφαλαία αυτοκτονίας του Θόδωρου συμπεριλαμβάνεται στην έκδοση Η Συλλογή της Alpha Bank. Ελληνική τέχνη από το 1960 έως σήμερα. Είναι συνοδευτική έκδοση της ομότιτλης έκθεσης που παρουσιάστηκε στην Αποθήκη Β1 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης (Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης - ΜΟΜus).  

Η Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank δεν είναι ανοικτή για το κοινό. 

Αν είστε ερευνητής ή ερευνήτρια, μπορείτε να μας επισκεφτείτε κατόπιν ραντεβού.

Για να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.